GÜZEL AHLAK

Bizleri yoktan var eden varlığından haberdar eden bu güzel zamanda bu güzel mekanda birleştiren rabbımıze sonsuz hamd ve sena olsun

Insanlığın rehberi iki cihan güneşi peygamberimiz

 hz muhammed mustafa (sav) salat ve selam olsun

Kıymetli kardeşlerim bugun sizlerle beraber bir çok sıkıntını devası olan güzel ahlak ve edep konusunu isleyeceğiz insallah 

Ahlak günlük hayatta sıklıkla duydugumuz ve kullandığımız maalesef yaşamımızda fazla bir etkisi olmayan bir kavram olmuş durumda

Peygamber efendimiz sav buyuruyor ki

İslam güzel ahlaktır 

bu hadisten anlıyoruz kı bizim dinimiz güzel ahlak üzerine kurulmuştur

Dininimizin gayeside “Tevhîd” inancını, bütün gönüllerine nakşetmek ve insanlara güzel ahlâkı benımsetmektir eğer bizlerde düzgün bir Müslüman olmak istiyorsak güzel bir ahlaka sahip olmalıyız 

peki bu güzel ahlak nedir

Güzel ahlak kişinin fıtratına uygun hareket etmesi yanı iyi güzel davranışlarda bulunması demektir

Hoşgörülü affedici olmak demektir

gurur ve kibirden uzak durmak demektir

kimseyi hor ve hakir görmemek demektir

Adil ve saygılı olmak demektır

Yalan ve alaydan uzak durmak demektir

Güler yüzlü ve merhametli olmak demektir 

Doğru sözlü ve yardımsever olmak demektir

Güvenilir olmak demektir

PEYGAMBERİMİZİN AHLAKI

 Her konuda bize ışık tuttuğu gibi bu konuda da peygamber efendimiz sallallahu aleyhi vesellem bizlere örneklik teşkil etmektedir

Rabbimiz Kur'an-ı Kerim Kerim'de peygamber efendimiz sallallahu aleyhi veselleme ithafen 

şöyle buyurmuştur

وَاِنَّكَ لَعَلٰى خُلُقٍ عَظ۪ٖيمٍ

“Şüphesiz ki Sen, yüce bir ahlâk üzeresin” (el-Kalem, 4) buyurmuştur.

Hazret-i Peygamber -Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem- de;

“Ben başka bir maksatla değil, ancak güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim buyurmuşlardır

Efendımızın ahlakının yüce oldugunu  gönderiliş sebebinin güzel ahlakı tamamlama oldugunu ayetler ve hadisler ısında anlıyoruz

Rabbım efendımızın ahlakıyla ahlaklanbılmeyı bızlere nasip eylesin şimdi peygamber efendimize hayatından ornekler vereceğiz ınsallah

Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi vesellem peygamberlikten önce kı hayatındada  güzel ahlak üzere bir yaşam sürmekteydi hiç yalan söylemediğinden ve güzel bir ahlaka sahip olduğundan dolayı mekke halkı ona guvenılır muhammed anlamında muhammedul emin adını vermiştı

Düşmanları bile yalan söylediğine şahitlik etmiyordu. Hattâ Ebû Cehil bile;

“Yâ Muhammed! Sen hiç yalan söylemedin! Ben Sana; «Sen yalancısın!» demiyorum. Fakat şu getirdiğin davetini istemiyorum!..” diyerek O’nun doğruluğunu kabul ettiğini, fakat davetine icâbet etmekte nefsine mağlûp olduğunu bir bakıma îtirâf etmiştir.

610 ramazan ayı hira mağarasında efendimiz sav Cebrail as karşılaşmış ilk vahiy tecrübesini yaşamıştı heyecan ve telaşla evine dönüp başından geçenleri eşi Hazreti Hatice'ye anlatmıştı 

kendimden korktum demişti

 Hazreti Hatice öyle deme Allah'a yemin ederim ki Allah hiçbir vakit seni utandırmaz çünkü sen akrabayı gözetirsin muhtaç olanların bakimini üstlenirsin aç ve açıkta olanı koruyup kollasın misafire ikram edersin ve musibete maruz kalanlara yardım edersin sözleriyle teselli  etmişti

Efendimiz Ahlaki değerlerin önemini yitirdiği cahiliye gibi bir dönemde eşine ender rastlanacak bir karaktere sahip bir insandı

Enes (ra) şöyle anlatıyor:

Ben Peygamber'e on sene hizmet ettim; bir defa olsun bana "öf!" demedi. Yaptığım bir şey için, "Bunu neden yaptın?" veya yapmadığım bir iş için de "Neden böyle yapmadın?" demedi.

Muhterem muslumanlar

İslam ahlakının  ana kaynağı Kur’an-ı Kerimdir. Nitekim Peygamberimizin ahlâk ve yaşayışı Hz. Aişe annemize sorulduğu zaman "Siz Kur’an okumuyor musunuz? O’nun ahlâkı Kur’an ıdı buyurmuştur

Hayat  Kitabımız Kur’an-ı Kerim insanların uyması gereken birçok ahlaki ilkeler sunmuştur. Çirkin huyları kınamış güzel ahlaka teşvik etmiştir 

Her cuma hutbebelerde duydugumuz ayetler bunu açıklamaktadır

إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ وَإِيتَاء ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

“Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayasızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.”

Anlamındaki ayet bize su mesajları veriyor 

Bir müslüman adil olmalı 

iyilikte yarışmalı

Yakınlarına her daim yardım etmelı 

Fenalık ve azgınlıktanda sakınmalı 

Muhterem muslumanlar

Güzel ahlak  doğru sozlu olmaktır demişdik

Peygamber efendimiz sav bu mesele hakkında şöyle buyurmuştur

إنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إلَى الْبِرِّ وَ إنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إلَى الْجَنَّةِ وَإنَّ الرَّجُلَ لَيَصْدُقُ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللَّهِ صِدِّيقًا وَ إنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إلَى الْفُجُورِ وَ إنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إلَى النَّارِ وَ إنَّ الرَّجُلَ لَيَـكْذِبُ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللَّهِ كَذَّابًا

Hiç şüphe yok ki doğruluk iyiliğe ürür İyilik de cennete ürür Kişi doğru söyleye söyleye Allah katında sıddîk (doğru sözlü) diye yazılır Yalancılık kötüye ürür Kötülük de cehenneme ürür Kişi yalan söyleye söyleye Allah katında kezzâb (çok yalancı) diye yazılır

Buhârî, Edeb, 69; Müslim, Birr, 103, 104

Rabbım bizleri doğru sozlu kimselerden eylesın

Ve bizleri dogrularla Cem etsın

Güzel ahlak merhamet ve saygılı olmaktır demiştik 

Peygamber efendimiz sav bu mesele hakkında şöyle buyurmuştur

لَيْس مِنَّا مَنْ لَمْ يَرْحَمْ صَغِيرَنَا وَيُوَقِّرْ كَبِيرَنَا

Küçüklerimize merhamet etmeyen, büyüklerimize saygı

göstermeyen bizden değildir

Bizler her daim büyüklerimize saygı göstermeli küçüklerimize sevgiyle yaklaşmalıyız

Güzel ahlak guvenılır olmaktır demiştik peygamber efendimiz sav bu mesele hakkında şöyle buyurmuştur

اَلْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ النَّاسُ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ

Müslüman, insanların elinden ve dilinden emin olduğu kimsedir

مَنْ غَشَّـنَا فَلَيْس مِنَّا
Bizi aldatan bizden değildir
bu hadislerden anlıyoruz 

Biz muslumanlar herdaim güvenilir kimseler olmalıyız bızım bulunduğumuz ortamda kardeşlik olmalı guven olmalı saygı olmalı

Peygamber efendimiz komşuluk hakkını ve misafire nasıl muamele etmemiz gerektiğini bu hadisiyle açıklamaktadır

Peygamber efendimiz sav soyle buyur 

مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلاَ يُؤْذِ جَارَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أوْ لِيَصْمُتْ

Allah’a ve ahiret gününe imân eden kimse, komşusuna eziyet etmesin Allah’a ve ahiret gününe imân eden misafirine ikramda bulunsun Allah’a ve ahiret gününe imân eden kimse, ya hayır söylesin veya sussun

Buhârî, Edeb, 31, 85; Müslim, Îmân, 74, 75

Azız muslumanlar

Okuduğumuz ayet ve hadislerden anladığımız kadarıyla biz muslumanların takınması gerek ahlak muhammedi bir ahlak olan islam ahlakı olması gerekir

İslam ahlakının olcusunu şu hadisle anlıyabılırız  Utanmadıktan sonra dilediğini yap!”

Eger biz bi davranişimizdan utanmıyorsak bu güzel ahlak tır

Peki biz bu güzel ahlakı kimlere karsı göstermemiz gerekiyor

1-Evvela bizleri yoktan var eden sayısız nimetler bahseden rabbimıze göstermeliyiz.                             

2-ümmet olma şerefi nail oldugumuz Peygamber efendimize göstermeliyiz 

3-Her daim arkamızda duran maddi ve manevi desteklerini esirgeymeyen Anne baba karşı göstermeliyiz

4-peygamberlerin varisi Hocalarımıza karşı göstermeliyiz

5-Sonra sırasıyla butun insanlara göstermeliyiz

Nitekim peygamber efendimiz ne buyuruyor

« الدِّينُ النَّصِيحَةُ » قُلْنَا : لِمَنْ ؟ قَالَ « للَّه وَلِكِتَابِهِ ولِرسُولِهِ وَلأَئمَّةِ المُسْلِمِينَ وَعَامَّتِهِمْ » رواه مُسْلم .

Din samimiyetin sahabeyi kiram efendilerimiz soruyorlar kimlere ya Resulallah dediler

Efendimiz : Allah'a, Kitabına, Rasûlüne, müslümanların alim ve yöneticilerine ve butun müslümanlara buyurdu

1-Rabbimize karşı güzel ahlakı, onun emirlerine uyarak yasaklarından sakınarak

Rabbimize karşı kulluk vazifemizi hakkıyla yaparak gösteririz

2-Rasulullah karsı güzel ahlakı, sünnetine ittiba edererek  rasulullahın sunnetlereni hayatımızda yaşayarak gösteririz 

3-Anne babamiza karşı güzel ahlakı, onlara saygılı davranarak her daim yanlarında bulunarak gösteririz

Aynı zamanda  anne babanın evladını ahlakı yonden yetiştirmesi, ona güzel ahlakı öğretmesi, saygı ve sevgiyi benimsetmesi gerekir

Nitekim Peygamber efedimiz sav şöyle buyurmuştur

مَا نَحَلَ وَالِدٌ وَلَدًا مِنْ نَحْلٍ أَفْضَلَ مِنْ أدَبٍ حَسَنٍ

Hiçbir baba, çocuğuna, güzel ahlaktan  daha 

Güzel bir miras bırakmış olmaz

Tirmizî,

Bizlerde evladlarımıza muhammedi ahlak olan ıslam ahlakını ogretmelıyız 

Evladlarımıza sadece miras olarak ev araba bağ bahçe bi miktar para bırakmak yerine onların daha güzel bir ahlaka sahip olmaları icin çaba ve gayret göstermeliyiz

Lokman aleyhisselın evladına verdiği öğütler bizim için numunedir lokman as evladına sunları ogutlemiştir

‘Oğlum Allah’a ortak koşma. Muhakkak ki şirk büyük bir zulümdür.” “Oğlum, eğer yaptığın iş hardal tanesi kadar bile olsa ve bir taş içine girse, Allah onu ortaya çıkarır. Muhakkak ki, Allah en gizli işleri bütün inceliğiyle bilir, O her şeyden hakkıyla haberdardır.” “Oğlum, namazını dosdoğru kıl. İyiliği tavsiye et, kötülükten sakındır. Başına gelene sabret. Şüphesiz ki bunlar uğrunda azim ve sebat edilmeye değen işlerdir.” “Gururlanıp insanlardan yüzünü çevirme. Yeryüzünde kasılarak yürüme. Çünkü Allah büyüklük taslayan ve övünenleri sevmez

Bizler cocuklarımıza ahlakı ilkeleri ve rabbımze karsı sorumluluklarımızı aktarmalıyız

4-hocalarımıza karşı güzel ahlakı, onlara saygı göstererek onları can kulağı ıle dinleyerek gösteririz

5-Diger butun ınsanlara karsıda güzel ahlakımızı ise onlara saygı göstererek kul hakkına riayet ederek gösteririz

Peygamber efendimiz sav güzel ahlakın ınsana verdigi degeri su hadisle ifade etmetetir

“Mü’minlerin îman yonunden en mükemmeli, ahlâkı en güzel olanıdır.” (Ahmed, Müsned, II, 250)

İnsanların degerini mal mülk makam mevkinin belirlemediğini ancak güzel ahlakın belirlediğini bu hası şeriften anlıyoruz

Peygamber efendimiz sav 

“Kıyamet günü müminin mizanında güzel ahlâktan daha ağır bir şey yoktur buyurmuştur

Dinimizde de insanların cennete girmelerine en fazla yardımcı olan ıkı şey vardır , Allaha karşı sorumluluk bilinci ve güzel ahlâkdır aziz müslumanlar

Kıymetli kardeşlerim simdi kendimizi hesaba çekelim güzel ahlak hayatımızın neresinde

İslam ahlakini hayatımızın bütün evrelerinde gösterebiliyor muyuz

Ticaretimiz de sosyal hayatımızda ailemize karşı güzel ahlakı kuşanabiliyor muyuz

Doğru sözlü bir kimse miyiz yardımsever bir kimse miyiz güleryüzlü bir kimse miyiz elimizden ve dilimizden diğer insanlar emin mi bu soruları kendimize soralım lütfen cemaati müslimin

Hepimizin  hataları ve kusurları var önemli olan bu hatalardan pişmanlık duyup tövbe etmektir Rabbimizin rahmetine sığınmaktır eğer bizlerin ahlaki yönden eksikleri varsa bir an önce onları düzeltmek için gayret gösterelim aziz Müslümanlar Rabbim bizleri İslam ahlakıyla ahlaklandırsın

Rabbimize karşı sorumluluklarımızı hakkıyla yapabilmeyi nasip eylesin günahlarımızdan bir an önce tövbe etmeyi nasip eylesin şeytanın binbir türlü tuzağıdan bizleri muhafaza eylesin 

Sohbetimizi peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem in şu duasıyla bitiriyorum

اَللّٰهُمَّ أَحْسَنْتَ خَلْق۪ي فَأَحْسِنْ خُلُق۪ي

Allah’ım! Yaratılışımı güzelleştirdiğin gibi ahlakımı da güzelleştir.