TECVİD İLMİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

Tecvid : Harflerin mahreçlerine ve sıfatlarına uygun okumak

Mahreç: Harflerin çıkış yeri demektir

Med : uzatmak demektir. Tecvid ilminde ise, harf-i med ile sesin uzatılmasına (çekilmesine) denir

Sebebi med : Bir elif miktarından fazla uzatmamıza sebeb olan medde denir

Muttasıl: bitişik, yanyana demektir

Munfasil: ayrılmış demetir

İdgam: Bir şeyi diğerine katmak anlamına gelmektektedir. Sakin bir harfi harekeli harfe katarak şeddli okumaktır.

Ğunne: Genizden (burun boşluğundan) gelen sestir.

İklab: Çevirmek anlamına gelir

İzhar: İzhâr, iki harfin arasını açmak, ayırmak, iki harfin seslerini birbirine karıştırmadan açıkça okumak demektir.

İhfa: Nun sesini genizde gizliyerek ğunneli okumaktır

Sekte: Nefes almadan sesi kesmektir

Vakıf: durmak demektir

İskân: Bir kelimenin sonunu eğer harekeli ise sakin kılmaya den

İbtida: ilk defa okumaya başlamak

KURAN-I KERİM'İN OKUYUŞ ŞEKİLLERİ

Kırâat âlimleri Kur’ân-ı Kerîm’in, tilâvetteki hız bakımından üç şekilde okunabileceğini ifade etmişlerdir.

Tahkik: en yavaş okuyuş tarzıdır. Kur’ân tilâvetinde her harfin hakkını vermek, medleri gereği kadar uzatmak, tutulması gereken yerleri tutarak; hareke, ihfâ, iklâb, ğunne vb. tecvid kurallarına riâyet ederek Kur’ân’ı okumaktır. 

Tahkik okuyuşta: medd-i tabiî bir elif, medd-i lîn üç elif, diğer medler ise dört elif uzatılarak okunur. aşr-ı şerifler genellikle bu usulle okunur.

Tedvir: tahkîk ile hadr arasında orta yollu bir okuyuş şeklidir. Tedvîr ile

okuyuşta; medd-i tabiî 1 elif, medd-i lîn 2 elif, medd-i muttasıl, medd-i munfasıl, medd-i ârız 3’er elif; medd-i lâzım ise 4 elif miktarı uzatılarak okunur. Hatim ve mukâbelede genellikle bu usûl uygulanır.

Hadr: Kur’ân-ı Kerîm’i tecvid kurallarına uymak şartıyla en hızlı okuyuştur. Hadr okuyuşta; medd-i tabiî, medd-i munfasıl, medd-i ârız ve medd-i lîn bir elif (medd-i lînde sükûnü lâzım olan yerler iki elif), medd-i muttasıl iki elif ve medd-i lâzım iki-üç elif uzatılarak okunur. Teravih namazlarında genellikle bu usûl uygulanır.

Bu üç tilavet tarzının dışında caiz olmayan iki okuyuş şekline hezreme veya tahlît denir. Bu okuyuşta harfler, kelimeler birbirine karışır, okuyuş bozulur. Kur’an-ı Kerim’i bu şekilde okumak caiz görülmemiştir.

Tertîl ise Kur’ân’ı, anlamını düşünerek, yavaş yavaş, harflerin mahreçlerine ve tecvid kurallarına dikkat ederek okumak anlamına gelir.